«Πριν 500 χρόνια ο τελευταίος Βυζαντινός Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έπεφτε, πολεμώντας στην Πύλη του Ρωμανού ως βασιλιάς των Ελλήνων. Ο Μωάμεθ μπήκε στην Πόλη, πέρασε έφιππος στην Αγιά Σοφιά· κι άφησε το ίχνος των ματοβαμμένων χεριών του στις μαρμάρινες κολώνες της. Αλλ' η Βασιλεύουσα δεν έπεσε - το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας διατήρησε όλη τη λαμπρότητά του. Θέρμαινε τις ψυχές των σκλάβων πέντε ολόκληρους αιώνες. Και στα κρυφά σχολειά, αντί για προσευχές, οι ρασοφορεμένοιδάσκαλοι ψιθύριζαν: "Πάλι με χρόνια, με καιρούς, πάλι δικά μας θα ναι...".
»Σήμερα το όνειρο έχει διαλυθεί· το λυχνάρι της ελπίδας έσβησε. Δε μένει παρά η μαρτυρική νοσταλγία για τις Χαμένες Πατρίδες. Και τ' άταφα οστά χιλιάδων ηρώων μας, που δεν πήραν εκδίκηση.Η Βασιλεύουσα δεν έπεσε το 1453· τον Σεπτέμβριο του 1922 πατήθηκε από τους Τούρκους. Πέθανε κι ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς».

Το βιβλίο αρχίζει με την απελευθέρωση της Σμύρνης, δίνοντας όλη την απερίγραπτα συγκινητική ατμόσφαιρα των μεγάλων στιγμών μιας αλησμόνητης ημέρας του Μάη του 1919. Τότε που ήρθε το «Πλήρωμα του Χρόνου», όπως χαρακτηρίζει ο Βενιζέλος την κατάληψη της Σμύρνης από τον ελληνικό στρατό στο ιστορικό του διάγγελμα. Τα γεγονότα, εξακριβωμένα και συμπληρωμένα, αναπτύσσονται με παραστατικότητα που κρατά ζωντανό το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Η Σμύρνη είναι πια ελεύθερη.