Συνθεμένα μέσα στον 18ο και στις αρχές του 19ου αιώνα, τα κλέφτικα τραγούδια δημιούργησαν ένα καινούργιο είδος δημοτικής ποίησης, που στάθηκε το τελευταίο θαλερό κλωνάρι της προφορικής μας λογοτεχνίας. Τραγούδια λιγόστιχα και σφιχτοδεμένα, υμνούν τη λεβεντιά, την αντρίκεια στάση αντίκρυ στη ζωή και στο θάνατο, και αποτελούν, κατά την έκφραση του κυριότερου μελετητή τους, του Αποστολάκη, τα πρώτα πνευματικά μνημεία της λευτεριάς. Ήρωές τους είναι κατεξοχήν οι αρματολοί, αλλά και γενικότερα οι ελεύθεροι άνθρωποι, είτε κλέφτες είτε αρματολοί, που στάθηκαν άξιοι να φυλάξουν τη λευτεριά τους και δεν άφησαν τον εαυτό τους στη διάθεση του εχθρού.