Ξεκινώντας από ένα έγκλημα για το οποίο υπεύθυνη είναι η ίδια η κοινωνία, ο Ντοστογέφσκι, στο ρόλο του θύτη που είναι συγχρόνως και θύμα, προβάλλει την υπαρξιακή του αγωνία μπροστά σ' έναν κόσμο ζοφερό.
Με το "Έγκλημα και τιμωρία" ο συγγραφέας θέτει ενώπιόν μας το υπαρξιακό πρόβλημα: ο φοιτητής Ρασκόλνικωφ, που έγινε δολοφόνος διαμαρτυρόμενος για την κοινωνική αδικία και καταγγέλλοντάς την, προβληματίζεται αν σε τελευταία ανάλυση είναι ο ίδιος εγκληματίας, τη στιγμή που όσοι κάνουν τους πολέμους ευθύνονται για εκατομμύρια θανάτους σ' όλο τον κόσμο...
Η ψυχολογική ανάλυση του ήρωα από το μεγάλο Ρώσο συγγραφέα δίνει στο έργο βάθος και ο προβληματισμός του το καθιστά διαχρονικό. Δίκαια θεωρείται ένα από τα μεγάλα μυθιστορήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και διδάσκεται σε πολλές σχολές ψυχολογίας του σύγχρονου κόσμου.